Vandaag is in het nieuws verschenen dat de Belgische telecomaanbieder Belgacom gehackt is. Hoewel officiëel niet vastgesteld, zijn er geruchten dat er een veiligheidsdienst als de NSA of GCHQ achter zou zitten. Een interessante observatie is dat op zo’n hack veel fellere reacties komen dan na de onthullingen over wereldwijde afluisterpraktijken van genoemde diensten in het algemeen. Dit is een leerzaam moment om eens na te denken over beleid waar overheden goederen en diensten inkopen voor dit soort infrastructurele zaken.
Een aantal onderdelen van de infrastructuur van een land zijn essentiëel voor het behouden van macht over eigen land. Telecommunicatie is er daar een van, maar ook IT. Twee jaar geleden heeft de Algemene Rekenkamer een rapport gepubliceerd waarin zij aanbevelen geen hoge verwachtingen te hebben van besparingsmogelijkheden door over te stappen van gesloten systemen naar open standaarden en open source.
In het licht van deze laatste ontwikkelingen is het wellicht interessant om, naast puur de financiële gevolgen van de keuze tussen gesloten of open systemen, ook te kijken naar de gevolgen op het gebied van welke partij je macht geeft over je land.
Neem een concreet voorbeeld. Ziekenhuizen gebruiken tegenwoordig veel software, waaronder administratieve software om dossiers te beheren. Veel van deze software maakt gebruik van een computersysteem op basis van Microsoft Windows. Na het doen van een kosten-batenanalyse kan blijken dat dit goedkoper is, áls deze analyse al gedaan is.
Echter betekent de (al dan niet expliciete) keuze voor Microsoft Windows ook dat er een Amerikaanse partij een enorme hoeveelheid software levert, die door de Nederlandse overheid of door ziekenhuizen niet gecontroleerd kan worden, waarin potentieel deuren zitten die door de Amerikaanse overheid op verzoek geopend kunnen worden.
Andere landen hebben al eens besloten meer zaken in eigen hand te nemen, zo wilde Rusland een eigen besturingssysteem ontwikkelen om minder afhankelijk te zijn van Microsoft. Helaas is dat project gestrand. Wat ontbreekt is een (intern)nationaal besef dat naast kosten ook gekeken moet worden welke macht je bij buitenlandse partijen legt wanneer je overweegt een binnenlandse partij voorbij te lopen om financiële redenen.
Mark van Cuijk 