Sinds de opkomst van het internet zijn veel business modellen omver geworpen en zijn er nieuwe ontstaan: veel kranten zijn vervangen door nieuwssites, boodschappen kun je al online bestellen en voor distributie van muziek en films zijn vele nieuwe mogelijkheden ontstaan. Ook op het vlak van financiële dienstverlening zijn innovaties gaande. Een daarvan is Bitcoin: een nieuw soort geld die alleen online bestaat en niet uitgegeven wordt door een centrale autoriteit, maar functioneert in een gedistribueerd model. Maar als je producten en diensten verkoopt in ruil voor Bitcoin, zul je wel bij de Belastingdienst aangifte moeten doen. Hoe zit dat nou precies?
Een aantal maanden terug heb ik een aantal vragen opgesteld met betrekking tot Bitcoin en belastingen:
- Moeten Bitcoins die een persoon bezit voor de Inkomstenbelasting in box 3 worden opgegeven als bezittingen en moet de eigenaar als gevolg daarvan het forfaitair tarief van de vermogensrendementsheffing afdragen?
- Hoe moeten inkomsten die een persoon in Bitcoin heeft genoten aangegeven worden voor de Inkomstenbelasting in box 1?
- Hoe moet een persoon die een beloning ontvangt voor zijn bijdrage aan het instandhouden van het netwerk dit aangeven voor de Inkomstenbelasting?
- Hoe moet een bedrijf de af te dragen Omzetbelasting bepalen wanneer geleverde of aangekochte diensten worden betaald met Bitcoins?
- Hoe moet een bedrijf of particulier die Bitcoins aan- of verkoopt met behulp van klassieke valuta dit aangeven bij de Inkomstenbelasting en/of de Omzetbelasting?
Om tot een antwoord op deze vragen te komen heb ik enkele maanden terug een brief naar de Belastingdienst gestuurd. De behandeling van deze brief ging niet heel voorspoedig, maar ik heb inmiddels een reactie van de Belastingdienst ontvangen. De reactie geeft op mijn eerste vraag een heel duidelijk antwoord en verwijst voor de rest naar het Besluit van 1 december 2008, nr. CPP2008/520M, waar vanaf paragraaf 5 de problematiek van letseenheden wordt behandeld. Aldus de inspecteur mag ik in dit besluit letseenheden vervangen door bitcoins om tot een antwoord op mijn vragen te komen. Mooi!
Disclaimer
Merk op dat onderstaande mijn interpretatie is van de reactie van de Belastingdienst, in combinatie met mijn beleving van fiscale zaken in Nederland en gesprekken die ik heb gevoerd met mensen die betrokken zijn bij belastingen, Bitcoin en/of LETS. Ik ben geen accountant of expert op dit gebied. Hoewel ik mijn best doe om informatie zo juist mogelijk te brengen, adviseer ik je om mijn interpretatie niet als je enige bron te gebruiken. Neem voor concrete vragen contact op met de Belastingdienst, een accountant of een fiscalist.
Mocht je de tijd en moeite die ik heb gestoken om dit antwoord van de Belastingdienst te krijgen waarderen, dan kun je een vrijwillige donatie sturen naar 1PHednyu7gf1zzhKQogKbpvNHQWQGb1Nvu 😉
Vermogensrendementsheffing op bezit van Bitcoins
In één ding is de Belastingdienst heel duidelijk: Bitcoins die je bezit moet je voor de Inkomstenbelasting opgeven als vermogensbestanddelen in box 3 van de Inkomstenbelasting, waarbij de Bitcoins gewaardeerd moeten worden voor de waarde in het economisch verkeer. Overigens was deze uitspraak al eerder gedaan.
Wat betekent dat heel concreet? Als je Bitcoins bezit, moet je het totaal aantal Bitcoins dat je op 1 januari van een jaar bezit omrekenen naar euro’s (uiteraard met de koers van 1 januari) en dit vervolgens opnemen als vermogen. Vervolgens ga je verder zoals je altijd zou doen met box 3: breng het heffingsvrije vermogen in mindering op je totale vermogen en als het resultaat positief is moet je daar 1,2% van afdragen.
Inkomsten in Bitcoin
Wat nou als je producten en diensten verkoopt en daar Bitcoins voor ontvangt? Naar mijn interpretatie is dit af te leiden uit artikel 5.3.1 van het beleid: Bitcoins zijn een niet in geld genoten inkomst op het moment dat iemand de beschikkingsmacht over die Bitcoins heeft verkregen.
Als je als werknemer je salaris in Bitcoin ontvangt, zal de Belastingdienst dit dus waarschijnlijk aanmerken als loon in natura. Je gebruikt de koers op het moment dat je als werknemer de beschikking krijg over de Bitcoins om de waarde om te rekenen naar euro’s en dat bedrag geef je op in box 1 van de Inkomstenbelasting. Uiteraard zal je werkgever dit ook moeten doen, zodat hij het bedrag als Loonheffing kan aangeven en betalen.
Overigens verduidelijkt artikel 5.3.2 van het beleid dat een werkgever een (fictieve) dienstbetrekking moet melden bij de Belastingdienst. Dit is voor elke dienstbetrekking het geval en dat verandert niet wanneer uitbetaling van salaris in Bitcoin plaatsvindt.
Belasting bij het zelf minen van Bitcoins
Een interessant onderdeel van Bitcoin is dat iedereen in de wereld mee kan helpen met het instandhouden van het netwerk. Binnen de Bitcoin-community wordt dit meestal ‘mining’ genoemd, omdat het een gelijkenis heeft met het mijnen van goud. De inkomsten die je als gebruiker verdient met mining komen uit twee bronnen: een deel zijn nieuwe Bitcoins die ontstaan tijdens dit proces en een deel zijn Bitcoins die je verkrijgt uit transactiekosten die anderen hebben gedaan.
In artikel 5.3.1 van het beleid worden medewerkers (leden) genoemd die de administratie verzorgen, het advertentieblad maken en nieuwe leden wegwijs maken, waarbij gemeld wordt dat de uitbetaling in LETS veelal gering is. Het verkrijgen van mining-inkomsten uit transactiekosten lijkt mij hier heel erg op lijken.
Minder duidelijk is het verkrijgen van nieuw uitgegeven Bitcoins als mining-inkomsten, aangezien hier geen duidelijke tegenpartij aan te wijzen is. Dit gedeelte van mining komt het meest overeen met het mijnen van goud (of andere grondstoffen) en ik ben er nog niet achter hoe de Belastingdienst hier normaal mee omgaat.
Volgens mij is deze vraag dus nog niet duidelijk beantwoord. Mijn advies zou zijn om navraag te doen bij de Belastingdienst en ondertussen rekening te houden met een (na)heffing in box 1.
Omzetbelasting voor geleverde producten en diensten
Uit artikel 5.3.1 van het beleid en gesprekken die ik met mensen heb gehad die bekend zijn met LETS, concludeer ik dat een aanbieder bij het leveren van producten of diensten gewoon Omzetbelasting (BTW) moet afdragen. Om het moment van omrekenen van de koers en het moment van doen van aangifte te bepalen lijkt het mij nuttig om de regels te hanteren voor Aangifte doen van goederen en diensten uit andere EU-landen en Aangifte doen bij import: factuurdatum of leverdatum zolang er geen concrete uitspraken hierover zijn gedaan door de Belastingdienst.
Inkopen en verkopen van Bitcoins
Er zijn mensen en bedrijven die Bitcoins inkopen en verkopen in ruil voor klassieke valuta, zoals euro’s of Amerikaanse dollars. De Belastingdienst heeft geen duidelijke uitspraak gedaan hoe hiermee omgegaan moet worden.
De Belastingdienst heeft aangegeven dat Bitcoins vermogensbestanddelen zijn binnen box 3, waarvoor een heffing wordt gedaan op basis van een forfaitair rendement. De daadwerkelijk genoten koerswinsten of -verliezen zijn hier niet relevant. Om deze reden concludeer ik dat ingekochte en verkochte Bitcoins niet aangegeven hoeven te worden voor de Inkomstenbelasting.
Over geleverde producten en diensten die betaalt worden in Bitcoin is op normale wijze Omzetbelasting verschuldigd, zoals dit ook bepaald is voor letseenheden volgens artikel 5.3.1 van het beleid. Uit de formulering concludeer ik dat over het inkopen of verkopen van Bitcoins zelf, in ruil voor andere valuta, geen Omzetbelasting verschuldigd is.
Mark van Cuijk 
Heel goed dat je erin gedoken bent en je conclusies lijken me helemaal terecht. Cruciaal is natuurlijk wat de werkelijke waarde is van Bitcoins. Uiteindelijk zijn het ongedekte betaalmiddelen die waard zijn wat een gek ervoor geeft totdat d emarkt groot genoeg zou zijn om bij wijze van spreken in de krant een werkelijk gerealiseerde koers aan te kunnen geven. Ik ben heel nieuwsgierig naar mensen die wel eens Bitcoins verkocht hebben. Wie waren de kopers?
Het waarde in de box 3 is helemaal speculatief. Bitcoins kunnen plots niks meer waard zijn als het nieuwtje eraf is en de prijs zakt. We weten uit ervaring dat soortgelijke munten dan in een keer doorzakken. En waar wordt de waarde dan op gebaseerd? Die van 1 januari vorig jaar toen ze nog wel veel waard leken? Stel je hebt er heel veel, zoals Chinezen dollars: breng je ze allemaal tegelijk op de markt zijn ze helemaal niks waard, maar als je er een paar verkoopt krijg je gewoon de huidige dollar waarde. We gaan samen met de belastingdienst nog een boeiende tijd tegemoet!!
Ik koop en verkoop regelmatig bitcoins. De koers varieert veel in de loop van de tijd, maar voor een enkel moment (bijv 1 januari) kan je wel een aardige schatting van de koers (en dus de marktwaarde) van de bitcoin maken. Je kunt bijvoorbeeld kijken naar “hoeveel euro’s zou ik krijgen als ik nu al mijn bitcoins zou verkopen?”.
Ik weet niet hoe het met andere Nederlanders zit, maar ik heb niet genoeg bitcoins om de markt permanent te kunnen verstoren met een “dump”. Het zijn er ook niet genoeg om echt relevant te zijn voor de belastingdienst, al hoop ik natuurlijk dat dat in de toekomst door koersstijgingen anders wordt.
Een aantal jaren terug adviseerden we (STRO) Argentijnen die hun systeem met ongeveer 200.000 deelnemers oiv de Peso crisis snel zagen groeien. We adviseerden hen een strategie te zoeken waarmee indien nodig snel veel eenheden uit het systeem gehaald konden worden. Immers een systeem dat niet op echte waarde is gebaseerd loopt prima zolang het vertrouwen er in aanwezig blijft. Het systeem groeide en groeide tot bijna 3 miljoen (vlgs BBC 5 miljoen) deelnemers. En toe werd de Peso crisis wat minder en haakten er waarschijnlijk in eerste instantie maar 100.000 mensen af. Die probeerden dus al hun geld te besteden. Vraag en aanbod kwam daarna steeds sneller scheef te liggen en in een termijn van twee maanden eindigde een alternatief geldsysteem dat daarvoor voor honderden miljoenen aan transacties had gerealiseerd. Ik zou graag begrijpen waarom het Bitcoin niet net zo zou vergaan als de hype over is? Let wel, ik zou het fantastisch vinden, maar ik kan het niet begrijpen.
Henk, ik heb werkelijk geen idee wat er zal gebeuren als de hype voorbij is. Ik ben van mening dat financiële systemen zo complex zijn, dat het niet mogelijk is om hier een zinnige verwachting over uit te spreken. Overigens kun je zien dat er bijna anderhalf jaar terug ook een hype rondom Bitcoin over raakte en de waarde in duikvlucht naar beneden ging.
Er zijn overigens wel interessante verschillen tussen een lokale economie op basis van LETS en het gebruik van Bitcoin: die lokale economie bevindt zich ingebed in een regio waar een nationale valuta aanwezig is, terwijl Bitcoin grensoverschrijdend is. De impact van de Pesocrisis zal op alle Argentijnen die aan zo’n systeem meedoen vergelijkbaar zijn, terwijl de impact van een valutacrisis niet hetzelfde effect heeft op alle gebruikers van Bitcoin.
Ik beweer overigens niet dat een dergelijke crisis Bitcoin zal vrijwaren van enige impact en als de Amerikaanse dollar en/of de euro zo’n crisis overkomt zullen de gevolgen alsnog enorm zijn voor iedereen. Wat die impact voor Bitcoin zal zijn is volgens mij echter niet te voorspellen.
Goed artikel, vooral het gedeelte over inkopen en verkopen van bitcoins is goed om in de gaten te houden, mocht je nog updates krijgen van de belastingdienst dan hoor ik het graag!
[…] https://phedny.wordpress.com/2012/09/05/bitcoin-en-belastingen/ ‹ Link: Bitcoin Mining in Plain English Geplaatst in Onze Mining Hardware […]
Ik denk dat de Belastingdienst zelf niet helemaal weet onder welke categorie ze “virtueel” geld nu precies moeten indelen. Natuurlijk zulllen ze met allerlei argumenten komen waaruit in HUN ogen min of meer blijkt dat we gewoon belasting moeten betalen, ook over virtueel geld als de Bitcoin, maar ik ben echter van mening dat de regels te wazig zijn om daar zomaar mee accoord te gaan. Bitcoins zijn virtueel en niet tastbaar, het is daarom zelfs nog minder “echt” dan Monopolygeld, dat WEL tastbaar is. En ook Monopolygeld is inwisselbaar voor echt geld, het is de vraag of de gek dat er voor over heeft maar daar gaat het niet om, elk tastbaar stukje papier of desnoods een stukje baksteen kan een economische waarde hebben, al dan niet een realistische waarde. Bitcoins zijn niet zichtbaar of tastbaar, je kunt ze niet vasthouden, je ziet niets anders dan een getalletje waaruit blijkt dat je ze hebt! Als je ze inruilt voor echt geld is dat dan zoveel anders dan een kip die je verkoopt? Over een kip betaal je geen kip-belasting maar als je die kip verkoopt dan zou de belastigdienst over DIE inkomsten WEL belasting kunnen eisen. Zolang je je Bitcoins niet verkoopt en ze virtueel houd, kan de belastingdienst dit niet achterhalen en er ook niets tegen doen. Het grijze gebied van het virtuele geld staat nog in de kinderschoenen en instanties als de belastingdienst weten niet wat ze ermee aanmoeten. Het is logisch dat zij beweren dat hierover belasting betaald moet worden, maar belasting betalen over iets ontastbaars, iets virtueels? Dat is heel vreemd…
Interessante redenering, ToN. Je noemt overigens twee zaken hier:
1) als ik je goed begrijp ben jij van mening dat dingen die niet tastbaar zijn niet belast kunnen (of mogen) worden
2) zolang je Bitcoins niet aangeeft bij de Belastingdienst, weten ze er niet van en kunnen ze je niet belasten
Die eerste ben ik het niet mee eens. Elektriciteit is niet tastbaar, maar wel zwaar belast. Verder zijn euro’s die je bij de Rabobank op een rekening hebt staan of dollars die je bij PayPal hebt gestald ook niet tastbaar en wel degelijk belast. Sterker nog, je salaris krijg je waarschijnlijk uitbetaald op je betaalrekening en dat is ook enkel een administratieve aanpassing, net als bij een overschrijving op het Bitcoin-netwerk.
Het tweede punt heet in Nederland belastingontduiking. Of je dat nu doet door contant geld niet aan te geven of door spaartegoeden in het buitenland aan te houden: het is illegaal. Daarmee is niet gezegd dat het niet kan, dat is een ander verhaal.
Dit goede artikel heb ik geplaatst op het nieuwe forum bitcointalk.nl
Bedankt voor je onderzoek
Bedankt voor je research, we hebben je artikel gebruikt voor ons bericht op btcinfo.nl
Bedankt voor het uitgebreide onderzoek, het geeft toch wel enige duidelijkheid over vragen waarmee ik zat. Ik ben overigens benieuwd hoeveel mensen echt hun bitcoins gaan opgeven aan het einde van het jaar. Ik denk dat er veel zullen zwijgen, en dat begrijp en respecteer ik ook. Als je aan het minen bent geweest zoals ik ook gedaan heb, heb je je belasting al betaald mbv de energiekosten. Belachelijk als je dan nog eens zou moeten betalen… het is geen benzine waar eerst accijns overheen gaat en dan BTW.
Beste phedny,
Leuk artikel. Alleen het zelf minen van bitcoins lijkt mij niet belastbaar. De belangrijke vraag hierbij is namelijk kun je verwachten dat je 25 bitcoins zult ‘minen’? Zie ook http://www.belastingstudent.com/belastingtips/particulier/bitcoin-belasting/
Beste Mark,
ik vind het een zeer goed artikel, alleen is het inmiddels wat verouderd denk ik. Weet jij inmiddels al iets meer over het hoe of wat van de belasting over bitcoins? En dan met name als je het laag inkoop en hoog verkoopt. Feitelijk is dit hetzelfde als aandelen kopen, en daar hoef je ook alleen maar vermogensbelasting over te betalen. Ik hoor graag je mening hierover.
Groet Sander
Tot 20.000,- euro betaal je geen belasting, over alles daarboven 1,2%.
Sinds 2017 zijn de regeltjes voor box 3 wel veranderd. De drempel is verhoogd en alles daarboven is nu in meerdere blokjes opgedeeld, waardoor box 3 nu een progressieve belasting op vermogen is geworden.
[…] nu een aantal aanknopingspunten over hoe om te gaan met dit onderwerp. Het volledige artikel kan je hier […]